بوتاکس چیست؟
انسان ها و به ویژه بانوان همیشه به دنبال زیبایی و داشتن صورتی صاف و عاری از چین و چروک بوده اند. مدت هاست که پزشکان از بوتاکس برای رفع و کاهش چین و چروک صورت و اطراف چشم استفاده می کنند. بوتاکس امروزه به عنوان یک درمان موفقیت آمیز در اعمال سرپایی زیبایی شناخته می شود. امروز قصد داریم تا بیشتر با بوتاکس آشنا شویم.
در ابتدا باید به این پرسش پاسخ دهیم که بوتاکس چیست و سر منشاء آن کجاست؟ بوتاکس دارویی است که عضلات را ضعیف و فلج می کند. اما استفاده از آن در دوزهای پایین می تواند میزان چین و چروک های پوست افراد زیباجو را کاهش دهد و همچنین به درمان برخی از بیماری ها نیز کمک کند.بوتاکس پروتئینی است که از سم بوتولینوم ساخته شده است. بوتولینوم را باکتری های کلستریدیوم بوتولینوم تولید می کنند. این سم، همان سمی است که باعث مسمومیت بوتولیسم می شود.
بنابراین بوتاکس یک سم است. اما هنگامی که پزشکان از آن به نحو درست و صحیح استفاده کنند، می تواند فواید زیادی داشته باشد. در واقع استفاده صحیح از بوتاکس هم در مواد ارایشی و هم در زمینه پزشکی کاربرد فراوانی دارد. سازمان غذا و دارو (FDA) بوتاکس را به عنوان درمانی برای مشکلات سلامتی، از جمله اسپاسم پلک، تعریق بیش از حد، برخی از اختلالات مثانه و میگرن تایید کرده است.
بوتاکس
مسیر تولید بوتاکس
بوتاکس از باکتری C.Botulinum مشتق می شود که در بسیاری از محیط های طبیعی از جمله خاک، دریاچه ها، جنگل ها و مجاری روده پستاندران و ماهی ها وجود دارد. باکتری ها و هاگ های C.Botulinum که به طور طبیعی وجود دارند، عموما بی ضرر هستند. مشکل تنها زمانی ایجاد می شود که هاگ ها تغییر شکل می دهند و جمعیت سلولی افزایش می یابد. در یک نقطه خاص، باکتری ها شروع به تولید سم بوتولینوم می کنند، یک سم عصبی کشنده مسئول بوتولیسم.
سم بوتولیسم بسیار خطرناک است. برخی از دانشمندان تخمین زده اند که 1 گرم از شکل کریستالی این سم می تواند یک میلیون نفر را بکشد و چند کیلوگرم می تواند کل جمعیت یک سیاره را نابود کند. با این حال، طبق گزارش های کالج پوستی استئوپاتیک امریکا، هنگامی که بوتاکس به طور مناسب در زمینه های درمانی استفاده شود، بی خطر است و عوارض جانبی کمی دارد.
پزشکان، تزریق بوتاکس را با دوزهای بسیار کم از سم بوتولینوم انجام می دهند. این دارو می تواند به طور موقت عضلات را فلج کند، که این امر برای افرادی که به اختلالات متفاوت عضلانی یا عصبی مبتلا هستند، مفید است.
فراورده های تجاری سم بوتولینوم عبارتند از:
- اونابوتولینوم توکسین (A بوتاکس)
- ابوبوتولینوم توکسین ( A دیسپورت)
- اینکوبوتولینوم توکسین (A زیئومین)
- ریما بوتولینوم توکسین ( A میوبلوک)
- پر ابوتولینوم توکسین (A ژیوو)
مردم معمولا از اصطلاح «بوتاکس» برای توصیف همه این محصولات استفاده می کنند، اگر چه بوتاکس یک علامت تجاری ثبت شده است که مالک آن یک شرکت است.
بوتاکس چطور عمل می کند؟
بوتاکس یک نوروتوکسین است. این مواد سیستم عصبی را هدف را قرار می دهند و فرآیندهای پیام رسانی عصبی را که انقباض عضلانی را تحریک می کنند، مختل می کنند. اینگونه است که دارو باعث فلج موقت عضلانی می شود.
برای اینکه هر ماهیچه ای منقبض شود، اعصاب یک پیام رسان شیمیایی به نام استیل کولین را در محل انتهای پایانه های عصبی به سلول ماهیچه ای ازاد می کنند. استیل کولین به گیرنده های سلول های ماهیچه ای متصل می شود و باعث انقباض یا کوتاه شدن سلول های می شود. تزریق بوتاکس از ترشح استیل کولین جلوگیری می کند باعث جلوگیری از انقباض سلول های عصبی می شود. به این ترتیب، سم به عضلات کمک می کند تا کمتر سفت شوند.
مصارف آرایشی
اولین کاربرد بوتاکس کاهش چین و چروک صورت است. طبق گفته انجمن جراحان زیبایی امریکا، تزریق بوتاکس محبوب ترین عمل زیبایی در سراسر کشور امریکا است. در سال 2016 بیش از هفت میلیون نفر تحت درمان با بوتاکس قرار گرفتند. اثرات بوتاکس موقتی است که بسته به نوع درمان، بین 3 تا 12 ماه اثر تزریق باقی می ماند.
افراد زیباجو اغلب برای نواحی زیر درخواست تزریق بوتاکس را دارند:
- چین و چروک بین ابروها که به آن¬ها خطوط اخم، خطوط گلابلار یا یازده نیز می گویند.
- چین و چروک دور چشم که به نام پای کلاغی نیز شناخته می شوند.
- چین های افقی در پیشانی
- خطوط در گوشه های لب ها که به خط حزن و خنده نیز شناخته می شوند
- چانه
با این حال، FDA تزریق بوتاکس را فقط برای نواحی اطراف چشم و پیشانی تایید کرده است. تحقیقات نشان نداده است که ایا بوتاکس می تواند سیاهی زیر چشم را بهبود دهد یا خیر. برخی افراد نیز بوتاکس را برای بهبود ظاهر موهای خود امتحان می کنند. البته شواهد بسیار اندکی برای تایید اثربخشی این عمل وجود دارد.
مصارف پزشکی
متخصصان مراقب های بهداشتی و درمانی از بوتاکس برای درمان انواع بیماری هایی که بیشتر بر سیستم عصبی و عضلانی تاثیر می گذارند، استفاده می کنند. FDA، بوتاکس را برای موارد زیر تایید کرده است. همچنین این تاییدیه صرفا برای تزریق بوتاکس در افراد بالای 18 سال است مگر در موارد خاص:
- اسپاستیسیتی اندام فوقانی در افراد بالای 2 سال.
- چشم های ضربدری یا استرابیسم در افراد بالای 12 سال
- تعریق شدید زیر بغل یا هایپر هیدروزیس
- پیشگیری از میگرن در افرادی که سردرهای میگرنی آن ها حداقل چهار ساعت در 15 روز یا بیشتر در ماه طول می کشد.
- کاهش علائم مثانه بیش فعال به دلیل یک بیماری عصبی در صورتی که به کمک دارو های انتی کولینرژیک درمان و کاهش نداشته باشد.
- اسپاسم پلک یا بلفارو اسپاسم به دلیل دیستونی
- یک اختلال حرکتی – عصبی به نام دیستونی گردنی که سر را تحت تاثیر قرار می دهد و باعث درد در گردن می شود.
برخی از افراد ترزیق بوتاکس را برای مصارف غیر مجاز انجام می دهند از جمله به عنوان درمانی برای:
- الوپسی
- سیالوره که شامل تولید بیش از حد بزاق است
- پسوریازیس
- اگزمای دیسدروتیک که کف دست ها و پاها را درگیر می کند
- انیسموس که اختلال در عملکرد عضله مقعد است
- نورالژی پس از تبخال
- ولوودینیا، که درد و ناراحتی بدون علت در واژن است
- بیماری رینود که بر گردش خون تاثیر می گذارد
- اشالازی، مشکلی در گلو که بلع را دشوار می کند.
درسال 2017، انجمن جراحان زیبایی و FDA شرایط پزشکی دیگری را برای تزریق بوتاکس مورد تایید قرار دارند که عبارتند از:
- قرمزی و برافروختگی صورت در دوران یائسگی
- کلوئید ها و اسکارهای ناشی از بهبود زخم ها
- هیدرادنیت چرکی که یک بیماری التهابی پوست است
- ضایعات تاول دار ناشی از بیماری هیلی – هیلی که یک اختلال ژنتیکی نادر است
با این حال استفاده از بوتاکس برای این اختلالات نیازمند تاییدیه ها و تحقیقات بیشتر است.
روش های مصرف
پزشکان سم بوتولینوم را با پودر درسالین رقیق می کنند و سپس آن را به صورت مستقیم به بافت عصبی – عضلانی تزریق می کنند. 24 الی 72 ساعت طول می کشد تا سم اثر کند. به ندرت امکان دارد 5 روز تا ظهور کامل اثرات زمان نیاز باشد. ماندگاری درمان با بوتاکس بسته نوع درمان مورد نظر بین 3 ماه تا یک سال است. استفاده از بوتاکس در دوران بارداری و یا شیردهی ممنوع است. همچنین اگر فردی به این ماده یا هر یک از مواد تشکیل دهنده آن واکنش الرژیک نشان داده باید از تزریق خودداری کند.
هزینه، زمان و اثربخشی
هزینه انجام بوتاکس به عوامل زیادی بستگی دارد از جمله:
- تزریق برای اهداف پزشکی است یا زیبایی
- پزشک و مسئول تزریق
- محلی که تزریق در آن انجام می شود
- تعداد نواحی که تزریق بوتاکس را دریافت می کنند
- مدت زمان انجام تزریق نیز بسته نوع ناحیه تحت درمان متفاوت است. برای مثال در تزریق بوتاکس برای چروک های ناحیه دور چشم یا خطوط اخم فرد حدود نیم ساعت درگیر تزریق خواهد بود
- مدت زمان بهبود بین یک تا پنج روز است و اثرات تزریق نیز بعد از این مدت ظاهر می شود
- تکرار درمان هر 4 تا 6 ماه ضروری خواهد بود
- فرد می تواند پس از درمان به فعالیت های روزانه خود بازگردد و دوره نقاهت خاصی ندارد.
خطرات و عوارض جانبی
افراد معمولا تزریق بوتاکس را به خوبی تحمل می کنند و عوارض جانبی آن نیز رایج نیست. با این حال، بسته به دلیل تزریق و پاسخ بدن فرد، سم بوتولینوم می تواند عوارض ناخواسته ای را ایجاد کند؛ از جمله:
- خشکی چشم، به دنبال تزریق های زیبایی و ارایشی
- ناراحتی معده
- بی حسی
- درد خفیف، تورم یا کبودی در اطراف محل تزریق
- سردرد
- افتادگی موقت پلک
- ضعف یا فلج موقت ناخواسته در عضلات مجاور محل تزریق
- مشکلات ادراری پس از تزریق بوتاکس در درمان بی اختیاری ادرار
- وخیم تر شدن اختلالات عصبی – عضلانی
- عدم جهت گیری فضایی یا دو بینی پس از درمان استرابیسم
- زخم قرنیه پس از درمان بلفاریت
- عوارض قلبی و عروقی مانند اریتمی و انفارکتوس میوکارد
افرادی که دارای موارد زیر هستند نباید از بوتاکس استفاده کنند:
- حساسیت یا الرژی به آن
- عفونت در محل تزریق
بسته به نوع درمان، نگرانی هایی وجود دارد که اثرات بوتاکس ممکن اسا فراتر از محل تزریق باشد و احتمالا منجر به علائمی مانند دشواری در تنفس شود. این احتمال در برخی افراد بیشتر از سایرین است و عوامل ژنتیکی نیز ممکن است در آن نقش داشته باشند.
- همچنین برخی از افرادی که سم بوتولینوم نوع A را تزریق می کنند، انتی بادی هایی علیه سم تولید می کنند که می تواند درمان های بعدی را بی اثر کند.
- افرادی که به بیماری نوروموسکلار مبتلا هستند باید از تزریق بوتاکس اجتناب کنند.
البته با تزریق بوتاکس در مراکز معتبر پزشکی و کلینیک های زیبایی عوارض این عمل زیبایی به 5 درصد می رسد. گاها مشاهده می شود که افرادی سودجو در مراکز و سالن های زیبایی بدون داشتن تخصص کافی اقدام به تزریق بوتاکس می کنند که عوارض و خطرات جبران ناپذیری را برای فرد دریافت کننده به همراه دارد.
تفاوت فیلر و بوتاکس
هدف بوتاکس کاهش چین و چروک که در نواحی فوقانی صورت مانند پیشانی و اطراف چشم ایجااد می شود، است. اما فیلر با بهره گیری از هیالورونیک اسید به احیا حجم از دست رفته ای از پوست و همچنین رفع چروک های حاصل از آن می پردازد. از فیلر می توان برای حجم دهی به لب ها، گونه ها و رفع خطوط اطراف دهان استفاده کرد. نتایج حاصل از فیلر بسته به نوع آن متفاوت است و می تواند بین 9 ماه تا 18 ماه ماندگار باشد. همچنین هدف فیلرها عموما افزایش حجم است. فیلر ترکیبی از یک ماده معدنی که در استخوان ها پیدا می شود و هیالورونیک اسید ماده ای که در برخی از بافت های بدن یافت می شود، است در حالی که بوتاکس نوعی سم است.
بهترین نوع بوتاکس
امروز شرکت های مختلفی به ساخت بوتاکس مشغول هستند و سالانه انواع متفاوتی از بوتاکس تحت برند های گوناگون از کشورهای مختلف روانه بازار بین المللی می شود. در این بین بوتاکس های مناسب و استاندارد را با توجه به کیفیت در زیر به ترتیب معرفی کرده ایم:
بهترین نوع بوتاکس برای تزریق در نواحی دور چشم و پیشانی بوتاکس دیسپورت تولید انگلستان، نورونونکس تولید کشور کره جنوبی و بوتاکس ایرانی مسپورت بهترین انواع هستند که دارای مجوز وزارت بهداشت نیز هستند. بوتاکس های ساخت کشور چین و کانادا مجوز ندارند و در صورت تزریق عوارض جبران ناپذیری مانند نابینایی و فلج تنفسی را به دنبال خواهد داشت.
شما برای تهیه بهترین و استانداردترین نوع بوتاکس می توانید هم اکنون به وب سایت طبینو مراجعه کرده و باتوجه به نیاز و بودجه خود بوتاکس مورد نظرتان را تهیه کنید.
برای هر بخش چند واحد بوتاکس نیاز است؟
رفع خطوط پیشانی: برای رفع خطوط پیشانی در مجموع به 20 واحد بوتاکس نیاز است. (در هر یک از 5 محل پیشانی باید 4 واحد تزریق شود).
خطوط اخم و چروک: برای رفع خطوط اخم و چروک بین ابروها به 20 واحد نیاز داریم که بازهم مانند پیشانی در یک از پنج محل بین ابرو ها باید 4 واحد تزریق شود)
خطوط و چروک های دور چشم: در کل نیازمند 24 واحد بوتاکس است که در هر طرف از صورت 4 واحد بوتاکس در 3 ناحیه از اطراف چشم تزریق می شود.